บ่อยครั้งที่มีคนถามว่า ทำไมนามสกุลของคนวาปีปทุม ถึงเป่าตาแดง
ในฐานะที่ผมเป็นคนอำเภอวาปีปทุม(นามสกุลไม่เป่าตาแดง) ก็เลยอยากจะเล่าอะไรให้ฟังสักหน่อย ดังนี้ครับ
โรคตาแดง (Conjunctivitis) เกิดจากการอักเสบของเยื่อบุตาจากการติดเชื้อไวรัส อาการของโรคจะเป็นประมาณ 5-14 วัน ถ้าไม่มีโรคแทรกซ้อนอย่างอื่น ในอดีตที่การสาธารณสุขยังเข้ามาไม่ถึง เมื่อเจ็บป่วย ชาวบ้านจะพึ่งหมอพื้นบ้านเป็นหลัก อย่างโรคตาแดงก็จะรักษาด้วยการเป่า (หมอเป่า หมายถึง หมอรักษาอาการเจ็บป่วยโดยใช้เวทมนตร์คาถาเป่าไปที่ร่างกายผู้ป่วย บางครั้งอาจใช้สมุนไพรประกอบไปพร้อมๆกับการรักษา )เวทมนต์คาถาเป่า นี่แหละครับ เช่น “จิ ปิ เส คิ” ท่องเป็นภาษาบาลีตอนเป่าตาแดง
นามสกุลของคนอำเภอวาปีปทุม ที่เป็นภาษาบาลี เช่น ปะวะโพตะโก, ปะวะภูชะโก, อักกะมานัง, ปักเคระเต, ปักเขตานัง, อับปะมะกัง, ปะสีระตา, ปะสีระวิเส ฯ จึงเป็นที่มาของคำเรียกที่ว่านามสกุลเป่าตาแดง เหตุที่ว่าทำไมถึงตั้งนามสกุลเป็นแบบนี้ อาจารย์ที่เคยสอนผม(โรงเรียนวาปีปทุม) เล่าว่า สมัยนั้นที่มีการเริ่มให้ใช้นามสกุลเป็นครั้งแรก ตามพระราชกำหนดให้มีการตั้งนามสกุล วันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2456 (รัชกาลที่ 6) ทางราชการจะให้ประชาชนไปแจ้งชื่อสกุล ที่อำเภอ บางคนก็ตั้งเอง บางคนที่คิดชื่อสกุลไม่ได้ก็ให้นายอำเภอตั้งให้ เผอิญว่านายอำเภอสมัยนั้นท่านเป็นมหา ถนัดการใช้ภาษาบาลี ก็เลยตั้งชื่อสกุลเป็นภาษาบาลีให้ชาวบ้าน นามสกุลของคนวาปีปทุมก็เลยออกมาทำนองนี้(เป่าตาแดง) จริงเท็จแค่ใหนคงต้องไปสืบค้นกันดูอีกที แต่ผมว่าก็เป็นไปได้เหมือนกันนะครับ
ผมได้มีโอกาสพบปะกับผู้คน เวลาเขาถามว่าเป็นคนที่ใหน ผมบอกว่าเป็นคนบ้านเสือโก้ก อำเภอวาปีปทุม เขาก็มักก็จะถามต่อว่าอ้าว…เป็นคนวาปี แล้วทำมัยนามสกุลไม่เป่าตาแดงล่ะ 555 แสดงว่าคำว่านาสกุลเป่าตาแดงเป็นที่รู้จักกันทั่วไปเหมือนกันนะนี่ ซึ่งก็ถือว่าเป็นอัตลักษณ์ (Identity) ของคนวาปีปทุม เลยทีเดียวครับ
หมายเหตุ
ต้องขออภัยท่านเจ้าของนามสกุลที่ผมได้กล่าวถึงข้างต้น โดยผมเองไม่มีเจตนาที่จะนำนามสกุลของท่านมาเขียนให้ได้รับความเสื่อมเสียแต่อย่างใด เหตุที่ต้องเอ่ยถึงก็เพื่อความเข้าใจ และให้ทราบว่า นามสกุลเป่าตาแดงนี่แหละคือคนอำเภอวาปีปทุม
