ภาคเหนือ = พ่อเลี้ยง
ภาคใต้ = นายหัว
ภาคอิสาน = นายฮ้อย
คงจะพอเทียบเคียงได้กับคำจำกัดความของผู้มีบารมีในภูมิภาคของประเทศไทย
วันก่อนดูหนังเรื่อง “นายฮ้อยทมิฬ” จากบทประพันธ์ของพ่อใหญ่คำพูน บุญทวี แล้วทำให้นึกถึงบทประพันธ์อีกเรื่องของท่านคือ “ลูกอิสาน” ที่ถ่ายทอดวิถีชีวิตของคนอิสาน กับความเป็นอยู่ที่แร้นแค้น กับสภาพภูมิอากาศที่แห้งแล้ง แต่คนก็แข็งแกร่งเหมือน “คูน”
ผมเป็นคน กทม. ก็ไม่ถึงกับได้สัมผัสบรรยากาศแบบนั้นเต็มๆ เลยซะทีเดียว แต่ความทรงจำตอนเด็กๆ ก็คุ้นๆว่ามีหลายเหตุการณ์ที่ได้ประสบเหมือนในบทประพันธ์
อิสานวันนี้ บรรยากาศแบบนั้นคงหาดูได้ยากแล้ว เพราะความเจริญได้คืบคลานเข้ามา ทำให้นึกถึงคำพูดของท่านนายอำเภอนักพัฒนาคนหนึ่ง ท่านบอกว่า..การพัฒนาหลายปีที่ผ่านมา เป็นการพัฒนาที่ไม่สมดุล ผลก็คือเป็นการผลักไส แรงงานจากชนบทเข้ากรุงฯหรือเมืองใหญ่ ทำลายสภาพสังคม ครอบครัว พ่อ แม่ ลูก ไม่ได้อยู่ด้วยกัน ประชากรวัยแรงงานต้องออกจากบ้านไปทำงานเพื่อหาเงิน ทิ้งลูกไว้กับตายาย ส่งแต่เงินมาให้ ตายายเป็นคนเลี้ยง การอบรมสั่งสอนก็ไม่ดีเท่าที่ควร ทำให้เด็กขาดความอบอุ่น เกิดปัญหาสังคมตามมา เช่นปัญหายาเสพติด ปัญหาเด็กหญิงแม่(มีลูกก่อนได้ใช้คำนำหน้านางสาว) และปัญหาสังคมอื่นๆ ทั้งนี้ก็เป็นผลพวงจากการพัฒนาที่ไม่สมดุลนั่นเอง
สังคมชนบทที่อบอุ่นก็ค่อยๆหายไป ความฟุ้งเฟ้อเห่อเหิม ตามวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามาแทนที่ นาข้าวก็มีแต่สารเคมี ควายไถนาก็ไม่ค่อยมี มีแต่ควายเหล็ก
บรรยากาศการเกี่ยวข้าว การนวดข้าวด้วยมือ นอนฟังเสียงสะนูว่าว คงหาดูได้ยากแล้ว
ประเพณีลงแขกเกี่ยวข้าวที่เคยมี ก็ไม่ค่อยเห็น
จะว่าไปแล้วภูมิปัญญาบ้านเราก็ไม่ได้น้อยหน้ากว่าฝรั่งเลยนะครับ คำว่า "ลงแขก" ใช้ทฤษฎีฝรั่งอธิบายได้ถึง 3 ทฤษฎีเลยนะ
1.Participation Theory - ทฤษฎีการมีส่วนร่วม
2.Motivation Theory - ทฤษฎีแรงจูงใจ
3.Administration Theory - ทฤษฎีการบริหารงาน
เฮ้อ..ขึ้นต้นด้วยนายฮ้อย..มาลงท้ายด้วยทฤษฎีฝรั่งได้งัยละเนี่ย..ดึกแล้ว จบการจิ้ม..ฝันดี ราตรีสวัดิ์ครับ
................
ปล.1
อิสานสมัยเก่า สัมผัสได้จาก “ลูกอิสาน” ซึ่งถ้าใครไม่อยากอ่าน ก็มีหนังสือเสียงที่ผลิตให้ผู้พิการทางทางสายตาได้ฟัง และเราก็สามารถเข้าไปฟังได้ภายใต้เงื่อนไขของผู้ผลิต https://goo.gl/ms1tmx
ปล.2
อิสานสมัยใหม่ สัมผัสได้จากหนัง “ไทบ้านเดอะซีรี่ส์” https://youtu.be/XDG5685pUyo
ปล.3
ผมเป็นคน กทม. = กลางทุ่งมหาสารคาม
